Τρίτη 5 Ιανουαρίου 2016

Σουνίτες και Σιίτες και οι αιρέσεις-δόγματα του Ισλάμ

Χατζηαναγνώστου Γιώργος

Προσπαθώντας κανείς να εξηγήσει μια θεμελιώδη διαφορά μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών χάνεται σε δαιδαλώδεις διαδρομές ιστορικής καταγεγραμμένης συνέχειας.
Η ιστορική διαδρομή έχει απλά χαρακτηριστικά στο ξεκίνημα της τα οποία γίνονται όλο και πιο σύνθετα στις ημέρες μας εν όψει των ιστορικών εξελίξεων που προδιαγράφονται.

Σουνίτες και σιίτες
Μετά τον Εβραϊσμό που αναμένει την έλευση του Μεσσία ,το Χριστιανισμό που περιμένει την Ανάσταση νεκρών μετά την έλευση Του Ιησού της Ναζαρέτ ,το Ισλάμ είναι η τελευταία χρονικά μονοθειστική Θρησκεία.


Ιδρυτής της είναι ο Μωάμεθ, ο οποίος κατάφερε να ενώσει τις αραβικές ειδωλολατρικές φυλές της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, κάτω από μια θρησκεία και να ανακηρυχτεί Προφήτης της. Κατάφερε να ενώσει εκατομμύρια ανθρώπους κάτω από συγκεκριμένους κανόνες διαβίωσης, πίστης και τρόπου έκφρασης.
Ο Μωάμεθ ,ιδρυτής της θρησκείας του Ισλαμισμού, που από το όνομά του καλείται και Μωαμεθανισμός, γεννήθηκε στη Μέκκα της Αραβίας περίπου το 570 μ.Χ. και πέθανε στη Μεδίνα την 7η ή 8η Ιουνίου 632.

Ο Μωάμεθ κατάγονταν, κατά τους Άραβες ιστορικούς, από την ένδοξη και ιστορική οικογένεια των Κορεϊσιτών, η οποία είχε αποκτήσει μεγάλη δύναμη και πλούτο, επειδή της είχε ανατεθεί η φύλαξη του ιερού προσκυνήματος της Καάβα στη Μέκκα.

Ο πατέρας του Μωάμεθ, Αμπνταλλά, πέθανε πριν τη γέννησή του αφήνοντάς του πέντε καμήλες και μία δούλη από την Αιθιοπία, την Μπαρακάτ, η οποία μετά το θάνατο και της μητέρας του Αμινέ ανέλαβε τη φροντίδα του ως δεύτερη μητέρα μέχρι να τον παραδώσει στο παππού του, από τον πατέρα του, Αμπντέλ Μοτάλεμπ.

Μετά το θάνατο του παππού του ανέλαβε τη φροντίδα του ο θείος του, Αμπού Τάλεμπ, αδελφός του πατέρα του και συνδέθηκε με μεγάλη φιλία με το γιο του Αλί, ο οποίος αργότερα θα είναι ένας από τους πρώτους και πλέον πιστούς οπαδούς του . Την εποχή εκείνη ο θείος του είχε αναλάβει τη φύλαξη της ιερής Καάβας. Ήταν τότε ο Μωάμεθ οκτώ ετών.

 Σε ηλικία δώδεκα ετών η πνευματική του ανάπτυξη ήταν εξαίρετη, είχε ισχυρή μνήμη και τον χαρακτήριζε φιλομάθεια. Ανήσυχο πνεύμα όπως ήταν, απέκτησε ποικίλες γνώσεις από τις συζητήσεις με τους προσκυνητές της Καάβα και κυρίως από τους Πέρσες σοφούς της εποχής. Κατά τη μετάβασή του για εμπορικούς λόγους με το θείο του Αμπού στη Συρία απέσπασε το θαυμασμό Νεστοριανού Χριστιανού μοναχού, με τον οποίον είχε θρησκευτικές συζητήσεις επί της θέσεώς του εναντίον της ειδωλολατρίας με την οποίαν είχε ανατραφεί. Αυτή ήταν και η πρώτη του επαφή με τη Χριστιανική θρησκεία.

Σε ηλικία είκοσι πέντε ετών παντρεύτηκε τη σαραντάχρονη πλούσια χήρα Χατίτζα, απέκτησε οικονομική ανεξαρτησία και πολύτιμο σύμβουλο τον ανεψιό της Ουάρακα, εβραϊκής καταγωγής, που είχε προσχωρήσει στο Χριστιανισμό με μεταφυσικά και αστρολογικά ενδιαφέροντα.
 Με τη Χατίτζα έζησε είκοσι χρόνια αποκτώντας τέσσερις κόρες και δύο γιους. Οι γιοι πέθαναν μικροί ενώ από τις κόρες του η Φατιμά (παντρεύτηκε τον εξάδελφο του Αλί) είναι η πιο γνωστή και σεβαστή κυρίως από τους Σιίτες.

Ένα μήνα μετά το θάνατο της Χατίτζα επέλεξε για σύζυγό του την πολύ ωραία κορασίδα Αϊσά (ιερό σήμερα πρόσωπο του Ισλάμ), κόρη του πιστού οπαδού του Αμπού Μπέκερ, ηλικίας μόνο επτά ετών, την οποία παντρεύτηκε δύο χρόνια αργότερα, σύνηθες φαινόμενο για την εποχή εκείνη. Ο Μωάμεθ αγάπησε την Αϊσά με πάθος, όσο δεν αγάπησε άλλη σύζυγο σε όλη του τη ζωή (απέκτησε δεκαέξι συνολικά συζύγους).

 Η Αϊσά θα διαδραματίσει αργότερα σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της διαδοχής του Μωάμεθ (Χαλίφηδες).

Σε οικογενειακό συμβούλιο που έγινε για να κρίνει σχετική κατηγορία κατά της Αϊσά, σώθηκε κυριολεκτικά από το Μωάμεθ ,λόγω της υπερβολικής αδυναμίας και αγάπης που της είχε ενώ ο πρωτεξάδελφος , γαμπρός και πιστός οπαδός του, Αλί (είχε νυμφευθεί τη κόρη του Μωάμεθ Φατιμά ) ήταν φανατικός κατήγορός της. Τη στάση αυτή του Αλί δεν θα συγχωρήσει ποτέ η Αϊσά και μετά το θάνατο του Μωάμεθ θα είναι η αιτία που θα του στερήσει την εκλογή του ως πρώτου Χαλίφη.

Η λέξη Ισλάμ προέρχεται από το Αραβικό Aslama που σημαίνει πίστη, υποταγή, παράδοση στο Θεό. Η λέξη Ισλάμ προϋπήρχε στον Αραβικό κόσμο της Μέκκας , προ της επικρατήσεως της θρησκείας του Μωάμεθ, και σήμαινε τη συμφωνία ,τη συνθήκη, το λόγο τιμής για το κλείσιμο μιας υποθέσεως. Ο Μωάμεθ έδωσε με το κήρυγμά του νέο περιεχόμενο και δύναμη στον παλιό όρο και χρησιμοποίησε αυτόν για να δηλώσει την υπαρξιακή υπακοή των πιστών στον Αλλάχ (Θεό).

Ο διχασμός των Μουσουλμάνων ξεκίνησε μετά το θάνατο του Μωάμεθ,το 632 μ.χ όπου ξεκίνησαν οι έριδες λόγω διαδοχής για το ποιος θα πάρει το χρίσμα του Χαλίφη, δηλαδή του Ηγεμόνα όλων των Μουσουλμάνων (από την Αραβική λέξη Khalifa που σημαίνει ο διάδοχος).
Το 632 με το Δυτική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ουσιαστικά ανύπαρκτη και το Ορθόδοξο Βυζάντιο να κατέχει μια τεράστια έκταση που με δυσκολία έλεγχε
Οι μάχες ανάμεσα στους Σουνίτες και τους Σιίτες, για την διαδοχή,ήταν απίστευτης έντασης και αγριότητας. Οι σφαγές στις ερήμους της μέσης Ανατολής και οχι μόνο ήταν ένα συνηθισμένο θέμα

Οι διωγμοί στην διαρκεια αυτής της διένεξη των Αλεβητών και των Σιιτών γενικότερα, θυμίζουν έντονα τους διωγμούς και τις μεθόδους που επέβαλλε η Καθολική εκκλησία δια της Ιεράς Εξέτασης, στον κόσμο).Είναι γεγονός ότι ακόμη και στις μέρες μας Σιίτες και Σουνίτες, αν και ανήκουν στην ίδια θρησκεία, “ακροβατούν” ανάμεσα στη λεπτή γραμμή του μίσους και τις απέχθειας μεταξύ τους

Οι Σιίτες
Οι Σιίτες απο την μια μεριά πίστευουν ότι χαλίφης (θρησκευτικός ηγέτης) μπορεί να γίνει μόνο κάποιος άνθρωπος που κατάγεται από την οικογένεια του προφήτη. Ονομάστηκαν Σιίτες, (σι'ατ Αλή, «κόμμα του Αλή» όπου ο ο Αλί Ίμπν Αμπί Ταλίμπ, ήταν εξάδελφος του Μωάμεθ και είχε παντρευτεί την κόρη του, τη Φατιμά).
Οι σιίτες αποδέχονται τη δική τους Χαντίθ. και σήμερα περιγράφονται ως οι αιρετικοί.
Οι Σιίτες λατρεύουν ως αγίους μεγαλομάρτυρες, τον Αλή και τον γιό του Χουσείν ο οποίοι δολοφονήθηκαν από τον Μωαβία, τον ιδρυτή της δυναστείας των Ομεϊαδών Χαλίφων. Μια φορά το χρόνο οι πιστοί του Σιιτισμού σε ανάμνηση των μαρτυρίων του Χουσείν, αυτομαστιγώνονται και αυτοβασανίζονται σε λατρευτικές εκδηλώσεις που κρατούν 10 μέρες

Η Ασούρα, επέτειος του θανάτου του ιμάμη Χουσεΐν, είναι η σημαντικότερη γιορτή των σιιτών μουσουλμάνων, η οποία και γιορτάζεται σε ολόκληρο τον κόσμο, από το Ιράν, το Ιράκ, την Ινδία, τον Λίβανο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Πακιστάν, έως τη Νιγηρία, το Σουδάν, την Τανζανία, αλλά και τη Ρωσία, την Αυστραλία, τη Ρωσία και την ΕΕ. Όπου υπάρχουν σιίτες , ο ιμάμης Χουσεΐν τιμάται ως μάρτυρας κάθε χρόνο, τη 10η μέρα του μήνα Μουχαράμ, του πρώτου, δηλαδή, μήνα του ισλαμικού ημερολογίου.

Η Ασούρα γιορτάζεται στην Ελλάδα τις τρεις τελευταίες δεκαετίες (η πρώτη τελετή πραγματοποιήθηκε το 1978). Στη χώρα ζουν τουλάχιστον 5 με 6 χιλιάδες σιίτες μουσουλμάνοι - τόσοι είναι καταγεγραμμένοι σε διάφορους σιιτικούς συλλόγους στην Αθήνα και την επαρχία (Κρήτη, Λαύριο, Θήβα και Πάτρα) – ενώ, σύμφωνα με τον Syed Ashir Haider, εκπρόσωπο των σιιτών μουσουλμάνων στην Ελλάδα, ο πραγματικός αριθμός τους μπορεί να αγγίζει και τις 10.000.

Η τελετή διαρκεί συνολικά 10 ημέρες, όσες ήταν και οι ημέρες που βασανιζόταν ο ιμάμης Χουσέιν στην πόλη Κερμπάλα, του σημερινού Ιράκ, έπειτα από την ήττα των στρατευμάτων του στη μάχη εναντίον του χαλίφη Γιαζίντ Α’.

Για εννέα νύχτες οι πιστοί συγκεντρώνονται στους κατά τόπους χώρους λατρείας, όπου και ακούν τις αφηγήσεις για τον μάρτυρα Χουσεΐν και προσεύχονται (την παραμονή η προσευχή διαρκεί ολόκληρη τη νύχτα).
Τη 10ημέρα, βγαίνουν στο δρόμο, όπου και αναπαριστούν το μαρτύριο του Χουσεΐν. Εκεί, ψέλνουν και ξεκινούν αρχικά να χτυπούν στο στήθος τους μία – μία τις παλάμες τους ρυθμικά.

Στη συνέχεια, μερικές δεκάδες από αυτούς, βγάζουν γρήγορα τις μπλούζες τους και ξεκινούν να χτυπούν τις πλάτες τους με μαστίγια, που έχουν στις άκρες τους λάμες. Τα χτυπήματα είναι στην αρχή απαλά και στη συνέχεια όλο και δυναμώνουν. Οι σκηνές είναι σκληρές
Συχνά, οι μεγαλύτεροι παρεμβαίνουν και σταματούν όποιον υπερβάλλει σε ένταση στα χτυπήματα. Τον ηρεμούν και τον πείθουν να σταματήσει.

Οι γυναίκες δεν παρίστανται στη συγκεκριμένη σκηνή. Όπως και καθόλη τη διάρκεια της Ασούρα, συμμετέχουν στην τελετή, παραμένοντας συγκεντρωμένες όλες μαζί σε μία αίθουσα ειδικά για αυτές, στο εσωτερικό του χώρου λατρείας.

Οι Σουνίτες

Οι Σουνίτες θεωρούν ότι το χρίσμα πρέπει να το λάβει εκείνος που ακολουθεί ορθά, την ομολογία πίστης στο Ιερό Βιβλίο, το Κοράνι, εκείνος που ακολουθεί την Σούνα τον κανόνα δηλαδή του Μωάμεθ.η οποία κατ' αυτούς αποτελείται από τις έξι Χαντίθ («Αναφορές») που συντάχθηκαν τον 3ο αιώνα μετά το Μωάμεθ (τον 9ο μ.Χ.). Οι Σουνίτες περιγράφονται ως οι Ορθόδοξοι Μουσουλμάνοι . 

Το Σουννιτικό Ισλάμ αναγνωρίζει τέσσερις μεγάλες σχολές, που άρχισαν ν\' αναπτύσσονται από το δεύτερο μισό του 8ου μ.Χ. αιώνα:
τους Χαναφίτες (Hanafîyah), με ιδρυτή τον μεγάλο νομοδιδάσκαλο Αμπού Χανίφα (699-767),
 τους Μαλικίτες (Mâlikîyah), με ιδρυτή τον σπουδαίο νομοδιδάσκαλο Αμπού Μάλικ (708 ή 715-795),
 τους Σαφιίτες (Shâfî\'îyah) με ιδρυτή τον μεγάλο νομοδιδάσκαλο Αμπού αλ-Σάφιη (767-820),
 και τους Χαμπαλίτες (Hambalîyah) με ιδρυτή τον σπουδαίο επίσης και αυστηρό νομοδιδάσκαλο ΄Αχμαντ μπεν Χάμπαλ (780-855).
 Η νομοθεσία των σχολών αυτών κωδικοποιήθηκε γύρω στον 3ο με 4οαιώνα της ισλαμικής χρονολογίας (10ος - 11ος αι.) και ισχύει έκτοτε ως θεμελιώδης πηγή δικαίου, που περιλαμβάνει και λύνει όλα τα θρησκευτικά, πολιτικά κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα του ισλαμικού κόσμου.

Άλλες ομάδες αιρέσεις δόγματα από τα πάμπολα που υπάρχουν πέραν των δυο κεντρικών

Οι Χαριζίτες σχίσμα που δημιουργήθηκε όταν οι επωνομαζόμενοι χαριζίτες μουσουλμάνοι (ή κααριτζίτες, από το ρήμα κρτζ, «αποχωρώ») αρνήθηκαν να αποδεχτούν την καθιέρωση των δυναστειών και ισχυρίστηκαν ότι το αξίωμα του χαλίφη θα έπρεπε να περιέρχεται στον πιο ευσεβή μουσουλμάνο, ακόμα και σε έναν Αιθίοπα σκλάβο, όπως χαρακτηριστικά είπαν.
Κοινότητες χαριζιτών υπάρχουν σήμερα στην Αλγερία, το Ομάν και τη Ζανζιβάρη.

Οι Φατιμίτες που θεωρούν πνευματική κεφαλή την κόρη του Μωάμεθ και σύζυγο του Αλί, Φατιμά (άσπιλο) και υπάρχουν στο Μαρόκο και στην Τύνιδα

Οι Ισμαηλίτες από το όνομα του τελευταίου Ιμάμη, Η σημαντικότερη ομάδα πιστών που αποχώρησαν από το σώμα των σιιτών οι οποίοι έχουν μεγάλες κοινότητες στο Αφγανιστάν ,στο Πακιστάν, στην Ινδία και στην Ανατολική Αφρική, μικρότερες στο Ιράν, τη Συρία και την Αίγυπτο και δέχονται τους επτά Ιμάμηδες ή Επταδιστές σιίτες. Στη Δύση έγιναν γνωστοί από την τεράστια περιουσία που απέκτησαν οι ηγέτες τους (π.χ. ο Αγά Χαν ΙΙΙ),λόγω της υποχρεωτικής εισφοράς υπέρ αυτών του ενός πέμπτου των εισοδημάτων των οπαδών των
Παρακλάδι τους αποτελούν οι δρούζοι που κατοικούν σήμερα στο νότιο Λίβανο.

Οι Ιμαμίτες ή δωδεκαδικοί οι οποίοι αποτελούν το μεγαλύτερο ρεύμα των Σιιτών, ζουν σήμερα κυρίως στο Ιράν ,στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και στο Λίβανο δέχονται δε τους δώδεκα πρώτους Ιμάμηδες.

Η νεότερη και πιο δραστήρια μουσουλμανική αίρεση είναι αυτή των Αχμαντίγια, που ακολουθούν τη διδασκαλία του Ινδού μουσουλμάνου νεωτεριστή Σαγίντ Αχμάντ Χαν.
Είναι ιδιαίτερα γνωστοί λόγω της μεγάλης τους προπαγανδιστικής δραστηριότητας και των μεταφράσεων του Κορανίου σε ευρωπαϊκές γλώσσες.
Ο Αχμάντ Χαν προσπάθησε να συνθέσει όλες τις θρησκείες του κόσμου υπό το ισλάμ. Ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος αποτελούσε σύγχρονη εκδήλωση του Μωάμεθ, της Δευτέρας Παρουσίας του Ιησού και του Κρίσνα των ινδουιστών.

Οι Ζαϊντίτες, οι οποίοι ζουν αποκλειστικά στη Βόρεια Υεμένη και δέχονται μόνο τους πέντε Ιμάμηδες

Ένα άλλο μεγάλο κομμάτι του ισλαμικού κόσμου είναι οι Μπεκτασήδες.
Τον Μπεκτασισμό, ίδρυσε ο Σεγίτ Μουχαμέτ Μπεκτάς ή Χατζή Μπεκτάς Βελή, ο οποίος πέθανε το 1271.
Ο Μπεκτασισμός ξεκίνησε από μυστικιστικά τάγματα Περσών Σιιτών, που είχαν βαθιές ρίζες στον Ζωροαστρισμό (την προγονική θρησκεία των Περσών) και πρέσβευαν την ύπαρξη του καλού και του κακού.
Οι Μπεκτασήδες πιστεύουν στον Προφήτη Μωάμεθ και σέβονται ιδιαίτερα τον γαμπρό του Αλί Ίμπν Αμπί Ταλίμπ τον οποίον προσαγορεύουν «Φίλο του Θεού» ή «Θεόφιλο». Ταυτόχρονα, ακολουθώντας τα χριστιανικά πρότυπα πιστεύουν στην ύπαρξη Αγίας Τριάδας, που απαρτίζεται από τον Αλλάχ, τον Προφήτη του Μωάμεθ και τον γαμπρό του Προφήτη Αλί Ίμπν Αμπί Ταλίμπ. Πιστεύουν επίσης με μια οιονεί «αγία οικογένεια» την οποία αποτελούν ο Μωάμεθ, η κόρη του Φατμά, ο γαμπρός του Αλί Ίμπν Αμπί Ταλίμπ και οι Χασάν και Χουσεΐν, κορυφαίους αποστόλους του μωαμεθανισμού, όπως αντίστοιχα οι κορυφαίο απόστολοι του Χριστιανισμού Πέτρος και Παύλος. Σέβονται ακόμα τους «12 ιμάμηδες» που ισοδυναμούν με τους 12 Αποστόλους των Χριστιανών.
Έχουν πολλά κοινά λατρευτικά σχήματα με τους Χριστιανούς (π.χ. η χρήση άρτου και οίνου στις τελετές «ικράρ» και «τζεμ». Δεν αποδέχονται την τάξη των κληρικών, αλλά στον μοναχισμό έχουν 8 επίπεδα ιεραρχίας. Στις θρησκευτικές τελετές τους υπάρχουν μουσικά όργανα, γίνεται χρήση οίνου και ακολουθούν χοροί της μεταρσίωσής τους (π.χ. περιστρεφόμενοι δερβίσηδες). Ο Μπεκτασισμός ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένος στους Γενίτσαρους.

*Ο μπεκτασικός τεκές της Ρούσας Έβρου. Ο τάφος του Κιζίλ Ντελής, αγίου των Μπεκτασήδων, που ίδρυσε τον τεκέ το 1402.

Οι Μπεκτασήδες γνωστοί και ως Αλεβήδες, αποτελούν σήμερα τη μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα της Τουρκίας, αριθμώντας περί τα 20 εκατομμύρια πιστούς.

οι Δερβίσηδες Οι Σούφι είναι ασκητικά- μυστικιστικά τάγματα, το αντίστοιχο κατ’ αναλογία των ιπποτικών χριστιανικών ταγμάτων. Έλκουν την καταγωγή τους από τη Ραμπία, μια γυναίκα στη Βασόρα, το 780 και οργανώνονται σε τάγματα μεταξύ του 11ου και του 13ου αιώνα, οπότε και εμφανίζεται στην Τουρκία το Τάγμα των δερβίσηδων Μπεκτασίδων. Ο όρος σούφι κατά τους μελετητές παραπέμπει στην Ελληνική λέξη σοφία, ενώ κατά την κρατούσα άποψη προέρχεται από την αραβική λέξη σούφι (ο μυστικός)
Οι Σούφι πρεσβεύουν ότι το μόνο απόλυτο Ον είναι ο Θεός, ενώ χαρακτηριστικό γνώρισμα της πολιτιστικής τους παράδοσης είναι ο χορός των στροβιλιζόμενων δερβίσηδων, που αντλεί την έμπνευσή του από τον Ρούμι τον μεγαλύτερο ποιητή των Σούφι (13ος αιώνας). Τα τάγματα των Σούφι αντιμετωπίστηκαν με δυσπιστία από τα εκκοσμικευμένα καθεστώτα των μουσουλμανικών κρατών και ο Κεμάλ τα κατήργησε στην Τουρκία το 1925.

Πολλές φωνές στον μουσουλμανικό κόσμο προτάσσουν και οραματίζονται την ενιαία μουσουλμανική κοινότητα, την Ούμμα. Οι μέχρι σήμερα απόπειρες δεν δικαίωσαν το εγχείρημα.

Πάντως στον ισλαμικό κόσμο απαντώνται στο θρησκευτικό επίπεδο πάμπολλες, αποσχιστικές κινήσεις, ετεροδοξίες και πολλά άλλα μικρότερα ισλαμικά ρεύματα (αιρέσεις), κ.λ.π.

Η ιστορική διαδρομή μετά τον Μωάμεθ

Ο Αλί και ο γιος του ο Χουσείν, στην κούρσα της διαδοχής δολοφονήθηκαν από τον Σουνίτη Μουαουίγια (Μωαβία). Ο Αλί Ίμπν Αμπί Ταλίμπ, ήταν εξάδελφος του Μωάμεθ και είχε παντρευτεί την κόρη του, τη Φατιμά

Η πλειοψηφία των πιστών ωστόσο, Μετά το θάνατο του Μωάμεθ, με παρέμβαση της Αϊσά ,εξελέξε σαν πρώτο Χαλίφη (632-634) και διάδοχός του, τον πατέρας της Αμπού Μπέκερ., έναν από τους πρώτους πιστούς του Προφήτη.

Έτσι, οι πιστοί χωρίστηκαν, αναλόγως με το ποια γραμμή διαδοχής ακολουθούσαν.

Μετά το θάνατο του Αμπού με παρέμβαση πάλι της Αϊσά εκλέχτηκε δεύτερος Χαλίφης (634-644) ο πιστός οπαδός του Μωάμεθ Ομάρ, που τελικά δολοφονήθηκε και ανέλαβε ως τρίτος Χαλίφης ο Οσμάν (644-656)

.Οι οπαδοί του Αλί πιστεύοντας ότι συνεχίζεται η αδικία σε βάρος του Αλί και μη δυνάμενοι να περιμένουν το φυσικό θάνατο του Οσμάν ( τρίτου Χαλίφη) αποφάσισαν, χωρίς την άδεια του Αλί, να εξαποστείλουν τον Οσμάν στις αιώνιες μονές .Έτσι, μία ημέρα που ο Οσμάν περνούσε από την αγορά, αφού τον γιουχάισαν και τον καταδίωξαν με λιθοβολισμό μέχρι το σπίτι του, τον φόνευσαν (656).
Το γεγονός αυτό προκάλεσε ένα όργιο βίας και αίματος μεταξύ των μουσουλμάνων.

Μετά τις εξέλιξες αυτές ανακηρύχθηκε τέταρτος Χαλίφης ο Αλί (656-661), λόγω των στενών δεσμών και της συγγένειας που είχε με τον προφήτη, των πνευματικών και ψυχικών του χαρισμάτων, της ευγλωττίας αλλά και των πολλών θυσιών του χάριν της νέας Θρησκείας.

Η δολοφονία του Οσμάν αλλά και η εκλογή του Αλί ως τέταρτου Χαλίφη άναψε νέες φωτιές στο Μουσουλμανικό κόσμο με αποκορύφωμα τη δολοφονία του Αλί το 661 μ.Χ. από έμπιστο των Σουνιτών, με προτροπή της Αϊσά, η οποία δεν μπορούσε να δεχθεί τον Αλί ως Χαλίφη αλλά και την ταυτόχρονη ανύψωση της Φατιμά σε μία τόσο ζηλευτή κοινωνική και όχι μόνο θέση .

Η δολοφονία του Αλί έγινε την ώρα που ο άτυχος Χαλίφης γονυπετής προσεύχονταν μέσα σε τζαμί στην πόλη Κούφφα της Μεσοποταμίας, όπου είχε μεταβεί για τη διάδοση της πίστης.

Ο πρωτότοκος υιός του Αλί και διάδοχός του Χασάν, φιλήσυχος και μη θέλοντας να χυθεί Μουσουλμανικό αίμα, δέχθηκε να παραιτηθεί της διεκδικήσεως του αξιώματος του Χαλίφη υπέρ του αρχηγού των Σουνιτών Μωαβία, στον οποίο δήλωσε υποταγή ,υπό τον όρο μετά το θάνατο του Μωαβία να κηρυχθεί αυτός Χαλίφης. Επτά όμως χρόνια μετά τη συμφωνία ο δύστυχος Χασάν δηλητηριάστηκε και αντί αυτού ανακηρύχθηκε Χαλίφης ο υιός του Μωαβία, Γεζίτ.

Η νέα δολοφονία εξήγειρε τους οπαδούς του Αλί (Σιίτες) εναντίον των Σουνιτών, έπεισαν δε το δευτερότοκο υιό του Αλί, Χουσεΐν, όπως ηγηθεί των Σιιτών της Μεσοποταμίας και διεκδικήσει με τα όπλα το Χαλιφάτο, ως μόνος επιζών απευθείας διάδοχος του Μωάμεθ.

Η πεδιάδα της Κέρπολλα της Μεσοποταμίας (Ιράκ) υπήρξε το πεδίο της ιστορικής και αιματηρότατης μάχης των δύο αντιπάλων στρατών (Σουνιτων και Σιιτων), μάχη που διήρκεσε ολόκληρη την ημέρα της 10ης Μουχαρέμ (Οκτωβρίου) του 680 μ.Χ. κατά την οποία ο Χουσεΐν, μαχόμενος εναντίον των Σουνιτών ως λέων σκοτώθηκε, κατεσφάγησαν δε και τα δεκαεννέα μέλη της οικογένειάς του, καθώς και πολυάριθμοι συμπολεμιστές του (Σιίτες).

Σε ανάμνηση του μαρτυρικού θανάτου του Χουσεΐν ,τρίτου Χαλίφη κατά τους Σιίτες, αλλά και της σφαγής της οικογένείας του και πολυαρίθμων οπαδών του, καθιερώθηκε και διατηρείται μέχρι σήμερα από τους οπαδούς του Αλί (Σιίτες) η μεγάλη γιορτή Ashura που διαρκεί δέκα ημέρες με σφαγή αμνών, η οποία συμβολίζει το θάνατο του Χουσεΐν και της οικογένειάς του .

Από την άλλη πλευρά, ο γιός του κυβερνήτη της Δαμασκού, ο Γεζίντ ίδρυσε τη δυναστεία των Ομμεϋάδών και η θέση του χαλίφη έγινε κληρονομική.

ΤΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ

Ο μύθος λέει ότι μετά τον Θάνατο του Μωάμεθ άφησαν το πτώμα του άταφο (τεράστια προσβολή) και αργότερα εισέβαλαν στην οικεία του και έψαχναν να βρουν το Ζουλφικάρ, το μυθικό σπαθί που ο ίδιος ο Μωάμεθ είχε δώσει στον Αλί.

(Το Ζουλφικάρ, σύμφωνα με τον μύθο, ήταν το μαγικό σπαθί με τις δύο αιχμές, που ο ίδιος ο Αλλάχ έστειλε στον Μωάμεθ για να κατατροπώνει τους εχθρούς του. Ο μύθος πάντα λέει ότι το σπαθί έπεσε από τον ουρανό μπροστά στον Μωάμεθ ένα βράδυ που διέσχιζε την έρημο.

Ο προφήτης κατέβηκε από την καμήλα του και πήγε να πιάσει την πυρακτωμένη πέτρα που μέσα της βρισκόταν το σπαθί. Δεν μπορούσε να την αγγίξει και έβαλε την καμήλα του να ουρήσει πάνω της να την παγώσει. Μετά έσπασε την μεγάλη πέτρα, τον βράχο αυτόν και πήρε το Ζουλφικάρ.

Με μια κίνηση μπορούσε να τυφλώσει τους εχθρούς, με μια κίνηση να τους εξολοθρεύσει... Το σπαθί αυτό μεταβίβασε στον Αλί και από τότε είναι και το σύμβολο του.)



Οι μάχες ανάμεσα στους Σουνίτες και τους Σιίτες, για την διαδοχή,ήταν απίστευτης έντασης και αγριότητας. Το αίμα έρεε ποτάμι στους άνυδρους τόπους και στις ερήμους της μέσης Ανατολής. Τελικά οι Σουνίτες επικράτησαν.
Από τότε οι ηττημένοι Σιίτες υπέστησαν διωγμούς και εκκαθαρίσεις που τρομάζουν.

ΠΕΡΙ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Στην Οθωμανική αυτοκρατορία και στην μετέπειτα Τουρκία, το δόγμα που επικρατεί είναι αυτό των Σουνιτών.

Με πράσινο χρώμα είναι οι χώρες των Σουνιτών
και με κόκκινο οι χώρες που κυριαρχούν οι Σιίτες

Οι Αλεβήτες (οπαδοί του Αλί, κλάδος των Σιιτών) που ζούσαν και ζουν στην Τουρκία έχουν υποστεί μεγάλους διωγμούς και δολοφονίες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις ζούσαν χειρότερα και από τους Χριστιανούς χωρίς δικαιώματα και χωρίς προοπτικές εξέλιξης.

Οι Σουνίτες εμμένουν στην πιστή τήρηση του Κορανίου. Παράλληλα, αποδέχονται ως στυλοβάτες του Ισλάμ τους τρεις πρώτους χαλίφες (Αμπου Μπακρ, Ομάρ και Οθμάν), καθώς και τον χαλίφη Μωαβία, πατέρα του Γιαζίντ.

Η μουσουλμανική θρησκεία έτσι έχει αναφορές στο Κοράνι και τις Χαντίθ, δηλαδή τις προφορικές «οδηγίες» για τον τρόπο λατρείας και ζωής, τον οποίο πρέπει να ακολουθούν οι πιστοί.

Το Κοράνι και οι Χαντίθ προσδιορίζουν τη Σαρία, δηλαδή τους κανόνες που διέπουν θέματα ιδιοκτησίας, κληρονομιάς, γάμου, διαζυγίου, συμβόλαια, συμφωνητικά, εμπορικές και τραπεζικές συναλλαγές, επενδύσεις, δάνεια, υποθήκες κ.α. Όλες οι παραπάνω πράξεις θα πρέπει να συνάδουν με τους ισλαμικούς νόμους.

Οι Σουνίτες ακολουθούν τις δικές τους Χαντίθ, οι οποίες περιλαμβάνονται σε έξι κωδικοποιημένες συλλογές.

Τα Χαντίθ είναι η παράδοση γύρω από την συμπεριφορά και τη σοφία του Μωάμεθ, που καθορίστηκαν μεταδιδόμενα από στόμα σε στόμα από αυτόπτες μάρτυρες κυρίως της πρώτης αλλά και της δεύτερης και της τρίτης Ισλαμικής γενιάς.

Δεν θεωρούνται όλα τα Χαντίθ έγκυρα από τους θεολόγους-νομοδιδάσκαλους του Ισλάμ. Υπάρχουν πολλές συλλογές Χαντίθ και έχει αναπτυχθεί ολόκληρη επιστήμη ώστε να εξακριβωθεί ποια Χαντίθ θεωρούνται αυθεντικά. Οι δύο κλασικές συλλογές είναι οι «Σαχίχ» του al-Bukhari και του Muslim. Οι συλλογές αυτές ονομάζονται «οι δυο γνήσιες» (al-sahihan) και περιέχουν αφηγήσεις δογματικού, ηθικού και ιστορικού ενδιαφέροντος .

Ενώ το Κοράνιο είναι ο λόγος του Θεού, τα Χαντίθ θεωρούνται «ο λόγος του Μωάμεθ».
Οι Σιίτες αποδέχονται διαφορετική έκδοση των Χαντίθ και δίνουν πολύ μεγάλη σημασία στα κηρύγματα του Αλή και των απογόνων του. Οι Σιίτες έχουν τα δικά τους Χαντίθ τά οποία αποδίδουν στην οικογένεια του Αλή.

Οι Σιίτες επίσης αποδέχονται την Μουτά, δηλαδή τον γάμο για προσυμφωνημένο και συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Την πρακτική αυτή απορρίπτουν οι Σουνίτες. Και τα δύο ρεύματα αποδέχονται τους Πέντε Πυλώνες της Πίστης: Ομολογία της Πίστης, Προσευχή, Φόρος ελεημοσύνης, Νηστεία, Προσκύνημα στη Μέκκα.

Οι Σιίτες προσθέτουν και την τήρηση της διδασκαλίας των 12 ιμάμηδών. Ο πρώτος απ’ αυτούς είναι ο Αλή και ο τελευταίος ο Μουχάμεντ αλ Μάχντι. Σύμφωνα με τη σιιτική παράδοση, ο αλ Μάχντι αναλήφθηκε στους ουρανούς και θα έλθει πάλι στη γη, προκειμένου να σώσει τους ευσεβείς και να τιμωρήσει τους ασεβείς. Θα ακολουθήσει τρομερός πόλεμος μεταξύ των δυνάμεων του καλού και του κακού.

Το καλό θα θριαμβεύσει και θα επικρατήσει αιώνια ειρήνη στον κόσμο. Στο Ιράν πολλοί θεωρούν ως 13ο ιμάμη τον αγιατολάχ Ρουχολά Χομεϊνί, ο οποίος ηγήθηκε της ιρανικής επανάστασης εναντίον του καθεστώτος του σάχη το 1979.

ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Το Κοράνι και η σούνα (παράδοση) αποτελούν τη βάση του Ισλαμικού νόμου (σαρία). Η θρησκευτική ζωή του πιστού στηρίζεται στους πέντε πυλώνες, όπως λέγονται, της πίστεως και είναι οι εξής:

α. Ομολογία της πίστεως (σαθάντα) . «Δεν υπάρχει άλλος Θεός από τον Αλλάχ και ο Μωάμεθ είναι ο προφήτης του».

β. Προσευχή (σαλάτ). Το τυπικό της λατρείας προβλέπει πέντε προσευχές ημερησίως. Οι πιστοί καλούνται στην προσευχή από το Μουεζίνη. Η βασική λειτουργία γίνεται κάθε Παρασκευή για διαφοροποίηση από τους Χριστιανούς (Κυριακή) και τους Εβραίους (Σάββατο).

γ. Φόρος ελεημοσύνης (ζακάτ) Πρόκειται για ένα ποσό που προσφέρει για τους φτωχούς ο κάθε πιστός μια φορά το χρόνο.

δ. Νηστεία (σάουμ) .Τον ένατο μήνα του Μουσουλμανικού ημερολογίου απαγορεύεται η κατανάλωση φαγητού, οποιοδήποτε ποτού και το κάπνισμα καθ'όλη τη διάρκεια της ημέρας .

ε. Ιερή αποδημία, δηλαδή προσκύνημα στη Μέκκα (χάνζ) .Κάθε πιστός θα πρέπει μία φορά τουλάχιστον στη ζωή του να επισκεφθεί τους ιερούς τόπους του Ισλάμ στη Μέκα «αν μπορεί να αντεπεξέλθει στα έξοδα και αν εξασφαλίσει την οικογένειά του ,κατά τη διάρκεια της απουσίας του».

ΙΕΡΑΤΕΙΟ ΚΑΙ «ΙΕΡΟΣΥΝΗ» ΣΤΟ ΙΣΛΑΜ

Με την πάροδο του χρόνου στο μουσουλμανικό κόσμο δημιουργήθηκε μια συγκεκριμένη ιεραρχία, την οποία συνιστούν ο Χαλίφης ,ο Ιμάμης ,ο Μουεζίνης, ο Χατίπης, ο Μουφτής και ο Καδής.

Από αυτούς ο Χαλίφης ,πολιτικοθρησκευτικός ηγέτης, δεν υπάρχει σήμερα.

Ο Ιμάμης
των Σουνιτών είναι ο προϊστάμενος και οδηγός στην προσευχή και ιδιαίτερα τη μεσημβρινή της Παρασκευής στο κεντρικό τέμενος της κοινότητας ενώ στους Σιίτες ,λόγω των διωγμών που υπέστησαν από την πλειοψηφούσα παράταξη των Σουνιτών, ο τελευταίος τους Ιμάμης εξαφανίστηκε και έπαψε η κληρονομική διαδοχή. Επειδή όμως χωρίς Ιμάμη δεν μπορεί να υπάρξει Σιιτική κοινότητα , οι Σιίτες δέχθηκαν ότι ο Ιμάμης δεν πέθανε αλλά με το θέλημα του Θεού κρύφθηκε μυστηριωδώς και παραμένει έκτοτε κρυμμένος, παρακολουθώντας και ενισχύοντας από τον κρυφό τόπο την πορεία της κοινότητάς του. Σήμερα πάντως στο Σιιτικό κόσμο παρατηρείται μια έντονη διεκδίκηση της θρησκευτικής και κοσμικής εξουσίας από τους Ουλεμάδες ή Μολλάδες (νομοδιδάσκαλους) οι οποίοι τονίζουν την παρουσία του κρυμμένου Ιμάμη στο πρόσωπό τους και ηγούνται ενός μαχόμενου ισλαμισμού.

Ο Μουεζίνης είναι εκείνος που ανεβαίνει στο μιναρέ και καλεί τους πιστούς στην προσευχή ενώ ο Χατίπης είναι ο αναγνώστης και κήρυκας του Κορανίου.

Ο Καδής είναι ο μουσουλμάνος ιεροδικαστής ,ο οποίος δικάζει με βάση τους κανόνες της σούνα ,δηλαδή της ισλαμικής νομοθεσίας .

Ο Μουφτής απολαμβάνει μεγάλο σεβασμό ,είναι ο κατεξοχήν νομοδιδάσκαλος , ο οποίος έχει ως καθήκον όχι να ερμηνεύει τον ιερό νόμο ή να αναπτύσσει νέες διατάξεις αλλά να ανατρέχει στις κωδικοποιημένες ήδη από το δέκατο αιώνα διατάξεις των σχολών του ισλαμικού νόμου και να βγάζει γνωματεύσεις (φετφάδες) με βάση τις οποίες θα κρίνει ο Καδής την εκδικαζόμενη υπόθεση. Επίσης, ο Μουφτής αποφαίνεται για περιπτώσεις οικογενειακού δικαίου δηλαδή γάμων ,κληρονομιών , διαζυγίων, διατροφής, κ.λ.π.

Το θέμα των Μουφτήδων στην Ελλάδα ( Ξάνθης και Κομοτηνής ) ρυθμίζεται με το Νόμο 1920/1991 που καταργεί τους νόμους 2345/1920 και 3069/1924 και κάθε άλλη σχετική διάταξη. Η εκλογή τους και η παύση τους επικυρώνονται δια διατάγματος του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και οι αποφάσεις τους σε περίπτωση αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας δεν μπορούν να εκτελεσθούν, ούτε αποτελούν δεδικασμένο, αν δεν κηρυχθούν εκτελεστές από το μονομελές πρωτοδικείο της δικαιοδοσίας Μουφτή. Πριν αναλάβουν τα καθήκοντα τους, οι Μουφτήδες, ορκίζονται ενώπιον του Νομάρχη και μισθοδοτούνται από το Ελληνικό δημόσιο, πολύ πριν οι Χριστιανοί ιερείς ενταχθούν σε αυτό.

Σήμερα ο πληθυσμός των Σιιτών εκτιμάται στα περίπου 220.000.000 άτομα, δηλαδή στο 15% του συνολικού μουσουλμανικού πληθυσμού. Σε αυτούς περιλαμβάνονται και διάφορες «αιρέσεις» και δόγματα του σιιτισμού.

Οι μαχητές των Ταλιμπάν πρεσβεύουν το σουνιτικό δόγμα....ενώ ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο από μόνο του.
  

Πηγές

*Ο Χατζηαναγνώστου Γιώργος ειναι entrepreneur Mικρομεσαίων Επιχειρήσεων

www.fotavgeia.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: